17-06-2020
Gendergelijkheid en empowerment van vrouwen zijn fundamentele mensenrechten en voorwaarden voor het behalen van wereldwijde duurzame ontwikkelingsdoelen. Deze 4-delige blogserie gaat in op gendergelijkheid en empowerment van vrouwen binnen duurzaam ecosysteembeheer. Deel 1 belicht vier voordelen van het effectief en gelijk betrekken van mannen en vrouwen bij duurzaam ecoysteembeheer. Deel 2 gaat in op de barrières die gendergelijkheid in de weg staan. De serie zoomt ook in op oplossingen: deel 3 presenteert de belangrijkste tools en strategieën en dit deel 4 geeft voorbeelden van interventies voor het verbeteren van gendergelijkheid in duurzaam ecosysteembeheer.
WWF-Guianas is een van de vele lokale partnerorganisaties in het programma Shared Resources, Joint Solutions (SRJS), een strategisch samenwerkingsverband tussen IUCN NL, WWF NL en het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Sinds 2016 is WWF-Guianas, met steun van IUCN, standvastig in inspanningen om gendergelijkheid en sociale inclusie in duurzaam ecosysteembeheer te bevorderen. In deze blog legt mevrouw Preeya Rampersaud, die het programma in de ecoregio van Guyana bij WWF-Guianas coördineert, uit hoe de langetermijninspanningen van WWF-Guianas maatschappelijke organisaties, de Universiteit van Guyana en overheidsinstanties in staat hebben gesteld om te helpen ervoor zorgen dat gender grondig wordt geïntegreerd in initiatieven.
Verschuiving in focus: billijke vertegenwoordiging
‘Sinds we gesprekken voeren met overheidsinstanties en maatschappelijke organisaties, hebben we een verschuiving gezien in het begrip over gender en sociale inclusie’, zegt Rampersaud. ‘Historisch gezien hebben we in de milieusector altijd een uitdaging gehad dat gender alleen vrouwen betekent. Nu ligt de focus op het zorgen voor een meer rechtvaardige vertegenwoordiging van mannen en vrouwen aan tafel.’
Het traject begon met een workshop over gendercapaciteitsopbouw, gecoördineerd door WWF-Guianas en IUCN om een collectief begrip en actieplan te ontwikkelen over gender en sociale inclusie in milieuactie onder de deelnemende belanghebbenden van overheidsinstanties, de academische wereld, NGO's en gemeenschapsorganisaties van overal in Guyana. De workshop was essentieel voor het inspireren van verdere actie in Guyana gedurende het hele programma, dat nu in het vierde jaar van uitvoering is, met mevrouw Ashanta Osborne, de hoofdfacilitator in de workshop, die de deelnemers benadrukte: 'We lopen het risico om over gender te praten mainstreaming, maar niets doen om de status-quo te veranderen. Het is aan ons om die verandering te bewerkstelligen.’
Bijdrage aan nationaal genderbeleid
Eén actie was de invloed op nationale besluitvormers om transversale beginselen van gender en milieu in nationaal beleid te integreren. 'WWF-Guianas en maatschappelijke organisaties in de milieusector werden uitgenodigd om deel te nemen aan een proces voor het betrekken van belanghebbenden bij de ontwikkeling van het nationale genderbeleid in Guyana', zegt Rampersaud. 'Als gevolg hiervan bevat het nationale genderbeleid voor het eerst genderoverwegingen met betrekking tot het milieu, inclusief verwijzingen naar de opname van genderkwesties in de landbouwsector en aanpassing aan de klimaatverandering.'
Empirisch bewijs dat gender en natuurlijke hulpbronnen met elkaar verbindt
De workshop wekte ook de interesse van de Universiteit van Guyana. Dr. Gyanpriya Maharaj, de directeur van het Centrum voor de Studie van Biologische Diversiteit aan de Universiteit van Guyana, woonde de workshop gendercapaciteitsopbouw bij, waar ze zegt dat het verband tussen gender en natuurlijke hulpbronnen haar duidelijk werd. ‘Op basis van mijn deelname aan die workshop had ik de overtuiging dat om naar gender in Guyana te gaan kijken, de Universiteit van Guyana betrokken moest zijn bij onderzoek naar gender.’
Dr. Maharaj deelde de lessen die ze had geleerd met collega's, coördineerde actoren over de hele universiteit en verwierf middelen van WWF-Guianas om een onderzoek uit te voeren naar genderevenwicht en ongelijkheden bij het inschrijven van studenten, afstuderen en carrières in de sectoren natuurlijke hulpbronnen en milieubeheer. De studie genereerde een aantal van de eerste gedocumenteerde, empirische bewijzen die gender en natuurlijke hulpbronnen met elkaar in verband brengen. Bovendien hebben de pleidooien van Dr. Maharaj over deze kwesties en de resultaten van de studie bijgedragen aan het opbouwen van de kennis en het bewustzijn van deze kwesties aan de universiteit, wat leidde tot aanvullende initiatieven onder leiding van de decaan van de Faculteit der Natuurwetenschappen, de heer Calvin Bernard.
Universiteit integreert gender, sociale rechtvaardigheid en milieurechtvaardigheid
De heer Bernard zag een kans om de inspanningen op het gebied van gendergelijkheid en sociale inclusie binnen de studies aan de Universiteit van Guyana te vergroten, en door voortdurende samenwerking met WWF-Guianas helpt hij inspanningen om gender, sociale rechtvaardigheid en milieurechtvaardigheid in het curriculum te integreren van cursussen over natuurlijke hulpbronnen en milieu. 'Het is de bedoeling dat alle afgestudeerden zich bewust zijn van de problemen die zich kunnen voordoen bij het werken met de diversiteit aan mensen die in de omgeving bestaan, en dat ze bereid zijn om actie en beslissingen te nemen en te beïnvloeden die uiteindelijk iedereen die erbij betrokken is, ook het niet-menselijke element: het milieu.'
Overheidsverzoek: gender-milieutraining
De eerste workshop inspireerde ook vertegenwoordigers van de Guyana Environmental Protection Agency (EPA) om een tweedaagse training voor gendercapaciteitsopbouw aan te vragen bij WWF-Guianas en IUCN. ‘Het was de eerste op gender gerichte training voor een overheidsinstantie in Guyana’, zegt Rampersaud. Een van de deelnemers, mevrouw Christine Samwaroo, Senior Environment Officer bij de EPA, verklaarde dat de training haar de middelen gaf om haar werk door een genderlens te bekijken: 'Ik denk dat genderoverwegingen belangrijk zijn, want in wat je ook doet, gender maakt het beter. Je creëert een ruimte waar mensen vrijelijk input kunnen geven.’
Fundamentele mensenrechten centraal
Vanuit een breder perspectief hebben de inspanningen van WWF-Guyana's invloed gehad op de manier waarop partners in Guyana gender- en sociale kwesties bekijken, door het gesprek naar een fundamenteel op mensenrechten gebaseerd perspectief te brengen dat geworteld is in het besef dat alle mensen recht hebben op een gezond milieu. ‘Het aanpakken van fundamentele mensenrechten zou de kern moeten zijn van wat we doen om te zorgen voor sociale verandering. Een belangrijk aspect hiervan is niet alleen gender te zien als een donorvereiste, of een toevoeging aan een project', zegt Rampersaud, 'Dit zorgt voor continuïteit buiten de reikwijdte van de betrokkenheid van het project. Als er eenmaal zo'n integratie is van het erkennen van deze fundamentele mensenrechten, verminderen we machtsonevenwichtigheden die binnen een samenleving bestaan.'
Foto door A.E. Boyer
