Terwijl de 16 dagen van activisme tegen gendergerelateerd geweld van start gaan, neem ik je mee terug naar de laatste VN-Commissie voor de Status van Vrouwen (CSW) in maart 2024.
In een ruimte genaamd de Blue Gallery, tegenover het VN-hoofdkwartier, faciliteerden WO=MEN en de Our Voices Our Futures (OVOF)-partnerschappen een creatieve gemeenschapsruimte voor feministische activisten. OVOF-partners uit Bangladesh, India, Kenia en Oeganda waren uitgenodigd om te delen hoe zij kunst inzetten in hun activisme voor de rechten van vrouwen, queer personen, trans personen en sekswerkers. Voor het recht om zich te organiseren en zich uit te spreken. Het recht om veilig te zijn en toegang te hebben tot gezondheidszorg. En simpelweg het recht om te bestaan.
"Dit is zo krachtig, prachtig, belangrijk. Ik kon ontspannen, de gemeenschap ontmoeten en mezelf uitdrukken. En ik heb ook nieuwe dingen geleerd!" - deelnemers aan de ARTivism in Action-ruimte, maart 2024
Veel deelnemers kwamen uit gemeenschappen die zwaar gestigmatiseerd, gediscrimineerd en soms zelfs gecriminaliseerd worden in hun eigen land. Gemeenschappen die structureel het zwijgen worden opgelegd en uitgesloten worden van instellingen op lokaal, nationaal en internationaal niveau. Kunst kan een effectief middel zijn om emoties te uiten, trauma’s aan te pakken en te helen. Het kan helpen verbindingen te leggen en gemeenschappen op te bouwen. En het biedt een alternatieve manier om verzet te uiten en boodschappen over te brengen – zelfs anoniem – naar een ander publiek.
Openingsmoment
Tijdens de opening sloot Karen Burbach van het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken zich aan bij verschillende artivisten – activisten die kunst en activisme combineren – om hun waardering en begrip voor de kracht en het doel van kunst in activisme te delen.
Tentoonstellingen & Films
De ruimte bevatte diverse tentoonstellingen, van foto’s en poëzie door gemeenschapsleden in Uganda tot schilderijen van jonge mensen in Bangladesh over ‘de rechten van structureel het zwijgen opgelegde vrouwen’. Op een groot scherm werden continu video’s afgespeeld met boodschappen en artivistische voorbeelden uit Azië en Afrika. Een reeks korte video’s over hijra-gemeenschappen in Bangladesh, geïntroduceerd door een collega van BRAC, trok de aandacht van diverse queer- en transactivisten uit Noord-Afrika. Zij deelden dat deze video’s hun blik hadden geopend voor andere vormen van identiteiten en culturen.
Op beide dagen trokken de filmvertoningen een levendig publiek. Het Keniaanse National Trans and Advocacy Network (NTAN) organiseerde een vertoning van de krachtige documentaire "Right By Me” over het leven van trans-, intersekse- en genderdiverse gemeenschappen in Kenia. Op de tweede dag introduceerden de European Sex Workers Alliance (ESWA) en het Red Umbrella Fund gezamenlijk een Q&A na hun vertoning van de documentaire "CROSSINGS – The Stories of Migrant Sex Workers”, geproduceerd door sekswerkers zelf.
Workshops & Kunstzinnige Activiteiten
De grote centrale tafel was het hart van het evenement: hier kwamen bezoekers samen om vrij te knutselen en te tekenen. "Mag ik echt alles schrijven wat ik wil?" vroeg een activist uit een land waar openbare protesten verboden zijn. Het resultaat, met de woorden "Stop de genocide”, werd tentoongesteld aan de muur naast een bord met de tekst: "Art is meant to disturb the comfortable and comfort the disturbed.”
In een hoek van de ruimte droegen bezoekers hun gedachten bij aan een groot doek over het gezamenlijk vormgeven van feministische toekomsten. Het resulterende kunstwerk bevatte kleurrijke tekeningen en boodschappen over verzet, klimaatrechtvaardigheid, liefde, inclusie, zusterschap, Inheemse vrouwen, rust en zorg, betrokkenheid van mannen, trans- en intersekse personen, en onze gedeelde drive om verandering teweeg te brengen.
Bezoekers
De ruimte trok een divers publiek, van vertegenwoordigers van het maatschappelijk middenveld en overheden op de CSW tot toevallige New Yorkers die werden aangetrokken door de kunst en de gezellige drukte. "Komt er volgend jaar weer een tentoonstelling?" vroeg een oudere man nieuwsgierig.
In de middag kwam een Iraanse activiste binnen, die de kunstwerken en activisten bewonderde. In haar armen droeg ze twee grote quilts met afbeeldingen van vrouwen, vlaggen, bloemen, vlinders en teksten als: "Vrouw, Leven, Vrijheid” en "Zeg haar naam: Mahsa Amini.” Binnen enkele minuten werden een ladder, touw en tape geregeld om haar quilts de aandacht te geven die ze verdienden.
"Oh ja, deze ruimte hadden we echt nodig op de CSW," verzuchtte een bezoeker tevreden.
Vooruitblik
Creatieve, flexibele en veilige ruimtes tijdens grote – en niet altijd vriendelijke – bijeenkomsten zijn ontzettend waardevol. Daarom zal OVOF opnieuw samenwerken met artivisten om een unieke gemeenschapsruimte te co-creëren op de komende CSW en Beijing+30-bijeenkomst in maart 2025.
