Reactie Internationale Klimaatstrategie (IKS)

 

 

In het najaar van 2022 publiceerde het kabinet de Internationale Klimaatstrategie (IKS). In voorbereiding op het rondetafelgesprek met maatschappelijke organisaties, het bedrijfsleven en kennisinstituten op 15 februari 2023 over IKS in de Tweede Kamer, en het debat hierover 30 maart, schreef WO=MEN samen met andere organisaties een reactie op de strategie met het verzoek verschillende punten mee te nemen in de voorbereiding op de behandeling hiervan. Het belang van gender als een dwarsdoorsnijdend thema is één van de punten die we in het bijzonder aankaarten. 

 

Nederland positioneert zich internationaal als voorvechter van gendergelijkheid en vrouwenrechten en werkt momenteel aan een Feministisch Buitenlandbeleid (FBB). In de IKS stelt het kabinet met het FBB in te zetten op het versterken van gendergelijkheid en klimaatactie. Dat is nodig: een IOB-studie uit 2021 liet namelijk zien dat vrouwen en meisjes in al hun diversiteit onvoldoende bereikt worden met de Nederlandse klimaatinzet. Bovendien benadrukte het kabinet in de brief over de uitkomsten van COP27 dat op het mainstreamen van gender in klimaatbeleid onvoldoende vooruitgang is geboekt.  

Om de IKS van een feministisch perspectief te voorzien, zou de ongelijke impact van klimaatverandering als uitgangspunt moeten worden genomen. De klimaatcrisis vermenigvuldigt risico’s voor vrouwen, meisjes, gender non-conforme personen en gemarginaliseerde gemeenschappen. Het is essentieel om een intersectionele genderlens toe te passen in de IKS, waarbij rekening wordt gehouden met de geleefde realiteit van de mensen op wie beleid impact heeft. Een verscheidenheid aan factoren (o.a. etniciteit en klasse) maken het verschil in (de toegang tot) de rechten en kansen van mensen. Een echt succesvolle IKS zet de transformatieve rol van vrouwen en meisjes in de ontwikkeling van duurzame en innovatieve klimaatoplossingenveel meer centraal.  

  

Specifieke aanbevelingen: 

• Het kabinet zegt specifiek te kijken naar de impact van klimaatverandering op vrouwen en meisjes (evenals inheemse groepen en jongeren) en verwijst daarbij naar een genderanalyse voor nieuwe internationale klimaatprogramma's en -beleid. Het is van belang dat het kabinet duidelijkheid schetst over de verantwoordingsmechanismen van de genderanalyse en over vervolgstappen bij (onvoorziene) negatieve uitkomsten van de analyse.  
• In de IKS stelt het kabinet dat Nederland de stem van maatschappelijke organisaties en gelijkwaardige en betekenisvolle participatie van vrouwen, jongeren en inheemse gemeenschappen zal garanderen in onderhandelingen, beleidsvorming en -uitvoering. Dit kan met het implementeren van wetgeving en beleid die leiderschap en deelname van alle vrouwen en meisjes in klimaat besluitvorming (op lokaal, nationaal en internationaal niveau) stimuleren. Het garanderen van structurele feedback loops over de IKS-implementatie met lokale gemeenschappen, vrouwenrechten- en jongerenorganisaties is hierbij een cruciale eerste stap