20-05-2020
Het aantal volksvertegenwoordigers dat vrouw is daalt, Nederland heeft in vergelijking met andere EU-landen weinig vrouwen in leidinggevende functies en meer mannen dan vrouwen hebben betaald werk. Dit blijkt uit de
Monitor Brede Welvaart en de Sustainable Development Goals 2020 die 20 mei door het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) is gepubliceerd. SDG 5 (gendergelijkheid en empowerment van vrouwen en meisjes) dient beter verankerd te worden in beleid.
Uit de Monitor Brede Welvaart blijkt dat Nederland het op het gebied van beloning en gezondheid beter doet dan het afgelopen jaar, wanneer gekeken wordt naar gendergelijkheid. Zo neemt het beloningsverschil tussen mannen en vrouwen af (van 15 naar 14 procent) en heeft meer dan 60 procent van de ondervraagde mannen en vrouwen een hoog persoonlijk welzijn. Dat betekent echter niet dat gendergelijkheid op deze thema’s is bereikt. Daarnaast moet er ook op andere thema’s nog veel verbeteren.
Nederland scoort slecht op het gebied van politieke vertegenwoordiging. In 2018 was slechts 36 procent van de volksvertegenwoordigers in het parlement vrouw maar dit daalde naar 33 procent nu. Ook heeft Nederland in vergelijking tot de andere EU-landen weinig vrouwen in managementposities.
Vrouwen werken veel vaker dan mannen in deeltijd (75 procent ten opzichte van 40 procent). Hoewel dit in het verleden een goed middel bleek om arbeidsparticipatie onder vrouwen te verhogen, is het nu tijd voor een volgende stap: een eerlijker verdeling van betaald werk en onbetaalde zorg tussen mannen en vrouwen. Want vrouwen verrichten substantieel vaker vrijwilligerswerk en besteden 1,5 keer zoveel tijd aan onbetaalde zorgtaken dan mannen.
Verlofregelingen
Geboorte- en ouderschapsverlof zorgen ervoor dat vaders en moeders in het eerste jaar na de geboorte van hun kind beter werk en zorg kunnen combineren. De uitbreiding van het geboorteverlof voor partners van 2 naar 5 dagen in januari 2019 en de verdere uitbreiding van het geboorteverlof tot 5 weken vanaf juli 2020 zijn stappen in de goede richting. Maar de extra weken worden slechts voor 70 procent vergoed. Dit is geen financiële mogelijkheid voor iedereen. Ook waar het op ouderschapsverlof aankomt moet het beter. Pas over 2 jaar, vanaf augustus 2022, worden 9 weken verlof voor 50 procent vergoed, maar ook hier geldt dat daardoor niet iedereen het verlof kan en zal opnemen. Voor grote groepen mensen is dit financieel niet haalbaar. Daarom pleit de Alliantie Samen werkt het! voor volledige vergoeding van geboorte- en ouderschapsverlof en het gelijk trekken naar 12 weken.
Huishoudelijk werk
Met name vrouwen in kwetsbare financiële posities, zoals huishoudelijk werkers (waarvan 95 procent vrouw) mogen niet vergeten worden. Deze huishoudelijk werkers worden in tijden van COVID-19 massaal afgebeld en zien daardoor hun inkomsten verdwijnen. Zij worden bij ontslag niet beschermd, hebben geen recht op een aanvullend pensioen en zijn niet verzekerd bij langdurige ziekte of arbeidsongeschiktheid. De Regeling dienstverlening aan huis zorgt ervoor dat deze groep financieel kwetsbaar blijft en alleen terug kan vallen op een bijstandsuitkering. Er moet betere en eerlijke wetgeving komen voor deze doelgroep.
Zet gendergelijkheid centraal
2020 is een belangrijk jaar voor vrouwenrechten en gendergelijkheid: het markeert onder andere de vijfentwintigste verjaardag van de Beijing Declaration en het Platform for Action - een progressief raamwerk om vrouwenrechten en gendergelijkheid te bevorderen. Tegelijkertijd zien we dat door de COVID-19 pandemie bestaande ongelijkheid blootgelegd en verergerd wordt, zowel nationaal als internationaal. Vrouwen zijn het minst zichtbaar in besluitvorming rondom crises, terwijl zij het meest vertegenwoordigd zijn in de frontlinie van zorgverleners. In Nederland wordt bijna twee derde van de beroepen die als de overheid als ‘vitaal’ bestempeld, vervuld door vrouwen. Daarbij is in de gezondheidszorg en het onderwijs vaak sprake van lage lonen en hoge werkdruk, en hebben mensen in de horeca en detailhandel vaak flexibele contracten. Sectoren waar veel vrouwen werken. Internationaal kan je bijvoorbeeld denken aan de duizenden ontslagen voornamelijk vrouwelijke werknemers in de textielsector in Bangladesh of de bloemensector in Kenia.
Daarom dient SDG 5 beter verankerd te worden in al het beleid van de overheid. Landen als Zweden en Canada laten zien dat het centraal stellen van gelijkheid en feminisme in al het overheidsbeleid een enorme impuls geeft aan het aanpakken van genderongelijkheid. Daarnaast moet de verantwoordelijke minister de bevoegdheid hebben om overkoepelend beleid zowel op te leggen als af te dwingen. Het gaat hier om een eerlijke verdeling van macht, gelijke politieke en economische participatie en het garanderen van vrijheid voor vrouwen en mannen om hun eigen leven in te richten en te bepalen.
